donderdag 31 oktober 2013

Afspraak is afspraak

Samenspel liter en kilogram

De liter is gelijk aan de inhoud van een kubus gevuld met water. De zijden van de kubus hebben een lengte van 1 dm.

Wat is een liter?

De inhoud van die kubus is dan 1 dm³ . Die inhoud is gelijk aan 1 liter.

(On 7 April 1795, the gram was decreed in France to be "the absolute weight of a volume of pure water equal to the cube of the hundredth part of the metre, and at the temperature of melting ice."[17] The concept of using a unit volume of water to define a unit measure of mass was proposed by the English philosopher John Wilkins in his 1668 essay as a means of linking mass and length.[18][19])

Wat is een kilogram (Kg)?

De massa van de hoeveelheid water die in een liter gaat.
Maar water kan verdampen en dan is een kilogram geen kilogram meer :( ,dus is er later gezocht naar andere manieren om de kilo te bepalen.
Tussen 1795 en nu, is de definitie van kilogram veranderd. We kunnen steeds nauwkeuriger meten. Daarom wordt de definitie wat een kilogram is, steeds nauwkeuriger en aangepast.
(Resolution 13
The 11th Conférence Générale des Poids et Mesures (CGPM), considering
• that the cubic decimetre and the litre are unequal and differ by about 28 parts in 106,
• that determinations of physical quantities which involve measurements of volume are being made more and more accurately, thus increasing the risk of confusion between the cubic decimetre and the litre, )


Dus is de inhoud: 

Inhoud = lengte x breedte x hoogte
Inhoud = l x b x h = 1 dm x 1 dm x 1 dm = 1 dm³.

In de wet is afgesproken dat 1 dm³ = 1 liter.
Het is een afspraak die je moet leren.
De tweede afspraak is dat een 1 liter water = 1 kilogram weegt.

Notatie l of L?

Om verwarring met het getal 1 te voorkomen wordt ook wel een hoofdletter gebruikt. De kleine letter mag ook, wordt meestal cursief geschreven: l

(16th CGPM, 1979: decides, as an exception, to allow both l and L as symbols for the litre.)


1 mL = 1 gram, afspraak is afspraak

Daarom stellen we bij medisch rekenen

1 liter = 1 kilogram

Nu werken we meestal bij medisch rekenen vaak met kleinere hoeveelheden. Dan is kilogram niet echt handig.
We weten dat 1 liter = 1.000 mL, ook weten we dat 1 kilogram = 1.000 gram

1.000 mL = 1.000 gram
1 mL = 1 gram

Kilogram is voor massa


The 3rd CGPM (1901, CR, 70), in a declaration intended to end the ambiguity in popular usage concerning the use of the word “weight”, confirmed that: 
The kilogram is the unit of mass; it is equal to the mass of the international prototype of the kilogram
(The International System of Units, edition 8th edition 2006, p.112)








Tot nu toe verwijst de kilogram naar een object (ding). Het voorbeeld van de kilogram staat in Parijs. Op verschillende plaatsen in de wereld zijn kopieën van die officiële kilogram. Die moeten allemaal precies gelijk zijn.
Toen in de jaren '80 deze kilogrammen werden vergeleken werden er verschillen gemeten tot 50 microgram.
Niet erg bij de kaasboer, bij medicijnen kan ook een verschil van 50 microgram gevolgen hebben die we niet willen.

Terugkomen op de afspraak

1 mL = 1 gram

Ik denk dat het belangrijk is te weten wat je moet leren en wat je kunt beredeneren.
Redeneren lukt vaak met gezond verstand.
Er zijn ook afspraken. Ken je die afspraken niet, maak je fouten. Dat geeft het gevoel ik snap het niet. Eén ding weet je dan zeker, je gevoel klopt!
Je hoeft een afspraak niet te begrijpen, je moet de afspraak wel kennen en kunnen toepassen.
Succes met leren.


woensdag 30 oktober 2013

Oplossen, anders opgelost; over oplossen en verdunnen bij medisch rekenen

Wat betekent nu eigenlijk 5%-suikeroplossing?

Stel je hebt 1 liter 5%-suikeroplossing, hoe kan ik daar mee rekenen?

5%-suikeroplossing is een suikeroplossing waarvan 5% uit suiker bestaat.
Bij rekenen met procenten is het goed je af te vragen: wat is het totaal?
Het totaal is 1 liter. In dit voorbeeld is daarmee 1 liter gelijk aan 100%.

1 liter = Totaal
1 liter = 100%

Om prettiger te kunnen rekenen ga ik in milliliter werken. Zet liter (l) om in milliliter (ml). Gewoon, omdat het kan.
1 l = 1.000 ml

1.000 ml = 100%
Deel beide kanten door 10,
100 0 ml = 10 0%
100 ml = 10%

Neem van beide kanten de helft,
100 : 2  = 5 : 2
50 ml = 5%

Nu weet je hoeveel 5% is van 1.000 ml hetzelfde is als 50 ml.
Suiker is een vaste stof (korrels) en geen vloeistof (vloeibaar). Een vaste stof meet je in gram.

Ooit bedacht door een natuurkundige (kijk maar bij Afspraak is afspraak), voor water geldt

ml = 1 g
want

kg = 1 l
1.000 = 1.000 ml

Linker en rechterkant delen door 1.000
1.000 = 1.000 ml
1 g = 1 ml

Bij medisch rekenen mag je dat ook voor andere stoffen dan water gebruiken (afspraak).
Daarom mag je zeggen, er zit blijkbaar 50 gram suiker in een liter suikeroplossing van 5%. 

Stel je hebt 1,5 liter 5%-suikeroplossing, hoe kan ik daar mee rekenen?

5%-suikeroplossing is een suikeroplossing waarin 5% suiker oplossing zit.
Bij rekenen met procenten is het goed je af te vragen: wat is het totaal?
Het totaal is 1,5 liter. Je mag zeggen het totaal is 100%.


1,5 liter = Totaal
1,5 liter = 100%

Om prettiger te kunnen rekenen ga ik in milliliter werken. Zet liter (l) om in milliliter (ml). Gewoon, omdat het kan.
1,5 l is 1.500 ml

1.500 ml = 100%
Beide kanten delen door 10,
1.500 ml = 100%
150 ml = 10%

Neem van beide kanten de helft (delen door 2),
75 ml = 5%

Nu weet je hoeveel 5% is van 1.500 ml. Dat is 75 ml.
Ooit bedacht door een natuurkundige, voor water geldt

1 ml = 1 g

want
1 kg = 1 l
1.000 g = 1.000 ml

Linker en rechterkant delen door 1.000
1.000 = 1.000 ml
1 g = 1 ml

Anderhalve liter 5%-suikeroplossing bevat 75 gram suiker.

dinsdag 16 juli 2013

Vragen over Oplossen en Verdunnen; Deel 2: Werken aan de Oplossing

Oplossen en Verdunnen Bootcamp

Deze zomer geef ik extra trainingen medisch rekenen. Afhankelijk van je rekenvaardigheid kunnen we samen bepalen in hoeveel stappen je op het niveau kunt komen dat je moet kunnen laten zien.

vrijdag 21 juni 2013

Waarom is 1 gram = 1mL ?

Kilogram en liter

Waarom je mag zeggen, 1 gram = 1mL

Een liter water weegt een kilogram. Dat idee wordt gebruikt bij medisch rekenen.


1 kilogram = 1 liter
1.000 gram = 1.000 ml
1.000 gram = 1.000 ml

1 gram = 1 ml

Bij medisch rekenen weten we dat we milliliter (ml) en (g) uitwisselbaar zijn.

De Engelse filosoof John Wilkins heeft in 1668 voorgesteld dat er een verband moet zijn tussen volume en gewicht. Hij bedacht dat de zwaarte (massa) van een liter water maatgevend moet zijn voor massa.


Franse wet

Op 7 april 1795 is in Frankrijk een wet aangenomen waarin de kilogram wordt omschreven als het gewicht van een liter water.


Controle

Een weegschaal moet precies aan kunnen geven hoeveel iets weegt. Het wordt daarom gecontroleerd met standaardgewichten. Dit heet ijken.

Omdat water verdampt is is een standaard kilogram van water onhandig. Bovendien is water niet bij elke temperatuur even zwaar. Bij 4 °C heeft water een grotere dichtheid.



Nieuwe standaard

Sinds 1899 is de standaardkilogram een stuk metaal (90% platina, 10% iridium). Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar betere manieren om een standaard kilogram te maken. Zodat ook in de toekomst een kilogram een kilogram is.

vrijdag 14 juni 2013

What's in the name?

Oplossing

De naam van een oplossing heeft alle informatie in zich om een opgave bij een medisch rekensom te kunnen maken.

Voorbeeld:


20%-suikeroplossing

Voor het woord oplossing staat de naam van de vaste stof (suiker, 20%-suiker oplossing).
Het getal ervoor (20) geeft aan hoeveel er van die vaste stof in de oplossing aanwezig is.
Het getal is meestal een percentage en heeft een procentteken, %.

Alles op zijn plek

Vaste stof     +    vloeistof   =   Oplossing

Suiker   +  water  =  Suikeroplossing

20%     +    . . .    =   100%

Natuurlijk moet het water 80% zijn.

20%     +   80%   =   100%

Uitwisselen

Bij medisch rekenen mag je gebruik maken van de regel,


1 ml = 1 gram

Dit is waar voor water. Het is makkelijk te controleren, zet een beker op een weegschaal en doe er 100 ml water in. Hoeveel verwacht je dat dit weegt? (antw.: 100 gram)

Omdat je ml in mag wisselen voor gram, mag je zeggen


20 gram  +  80 ml  =  100 ml


Conclusie:
Er zit 20 gram suiker in 100 ml suikeroplossing

dinsdag 11 juni 2013

Oplossen en Verdunnen in stappen

Oplossen nader bekeken

Goed bekeken

Om berekeningen bij oplossen goed uit te voeren is het belangrijk om eerst in actie te komen.

Boodschappen doen

Vraag je het volgende eens af:
Wat heb je nodig om een oplossing te maken? Denk aan een boodschappenlijstje.


De keuken in

Wat ga je doen. Welke handelingen moet je verrichten om een oplossing te maken?
In de keuken zou je een recept kunnen gebruiken.
Een recept is een stappenplan dat ervoor zorgt dat je een goed resultaat krijgt.

Ontbijt

Veel mensen drinken een kop thee. Daarin doen ze een schep suiker. Stel je de thee voor als water*)




Suikeroplossing

Aan de slag

We moeten een oplossing maken. In dit voorbeeld is de oplossing een suikeroplossing. 

Boodschappenlijst

Om een suikeroplossing te maken heb je nodig:
  1. suiker (staat in de naam van de oplossing)
  2. water (het moet ergens in opgelost worden)
  3. beker (het moet ergens in)
  4. lepel (roeren)


Recept

In woorden zou je zeggen: Neem een beker. Doe een schep suiker in de beker. Voeg heet water toe. Pak een lepel. Roer tot de suiker is opgelost. Nu heb je suikerwater.


Recept in rekentaal (woordformule)


suiker + water = suikeroplossing


Terugblik

Als alles goed gaat is de som hierboven, de woordformule, een soort van makkelijk.
Ik hoop dat je dat denkt.
Ik zal je laten zien dat dit de belangrijkste stap is bij het onderwerp oplossen bij medisch rekenen.


*)Asterix bij de Britten (Uderzo & Goscinny, 1966)Julius Caesar valt Britannia binnen, en weet dit snel te veroveren omdat de Britten altijd tussen de middag stoppen met vechten om een kopje heet water met melk te drinken, en bovendien weigeren in het weekend te vechten.[src: http://nl.wikipedia.org/wiki/Asterix_bij_de_Britten_(strip)]

zondag 2 juni 2013

Vragen over Oplossen en Verdunnen

Oplossen oplossen

Voor veel studenten is het onderwerp oplossen en verdunnen een struikelblok.
Wat ik me afvraag: Is dit voor verpleegkundigen in de praktijk ook moeilijk? Ik ben geïnteresseerd in alle problemen rond dit onderwerp.

Deel de vraag

Ik ontvang graag opgaven of problemen over oplossen en verdunnen van studenten verpleegkunde of verpleegkundigen.

Plaats de opgave in een document op Google Drive (vroeger Google Docs) en deel het met mij. Ik kan je er dan bij helpen.

Contact

In contact komen kan éénvoudig door het achterlaten van een berichtje op deze pagina of zoek me op in Google+.

Antwoord

Stuur je een vraag in, dan kan ik de vraag beantwoorden.

zaterdag 1 juni 2013

Medisch rekenen

Dit blog gaat over mijn bevindingen met medisch rekenen en generiek rekenen.


Ik geef les in rekenen. Mijn studenten volgen de opleiding verzorging en verpleging op mbo-3 en 4 niveau. Mijn belangstelling ligt bij medisch rekenen en hoe studenten dit het beste kunnen leren.

Ik help elke dag studenten met rekenen en rekenproblemen.

Zorgverleners en zorgvragers

Studenten verpleegkunde en verzorging worden opgeleid tot zorgverleners. Zodra het over rekenen gaat gebeurd er iets wonderlijks. Er komen kleine boekjes met formules tevoorschijn. Zonder die boekjes worden velen onzeker. De zorgverlener wordt zorgvrager.

Onwetend

Door de student géén inzicht te geven in waarom ze iets moeten doen bij rekenen worden de verpleegkunde studenten in de zorgvragers hoek geduwd.

Zelfredzaam

In de loop van de tijd heb ik een manier ontwikkeld die voor iedereen te begrijpen is. Ook voor verpleegkundigen die zich rekenzwak voelen.

Jullie zijn doeners

Ik zet in op het praktisch inzicht bij de verpleegkundigen. Jullie zijn allemaal doeners. Daar mag je gebruik van maken!

Eerste begin

Waar gaat het over?

Dit blog gaat over medisch rekenen en alle dingen die ik tegenkom over medisch rekenen.